οπλή, Uncategorized

Navicular disease

George

Μια νέα προσέγγιση στη θεραπεία navicular (από τον KC Lapierre)

Στην, όχι και τόσο συμβατική, Εφαρμοσμένη ποδολογία ιπποειδών σπάνια χρησιμοποιούμε την φράση “navicular disease”. Έχοντας μια πιο ολιστική προσέγγιση λαμβάνουμε υπ’όψιν διάφορες αρχές, θεωρήματα και φιλοσοφίες που αφορούν στην οπλή. Βασική αρχή είναι: (Δ+Λ=Α) Δομή και Λειτουργία μας δίνουν Απόδοση. Επίσης, γνωρίζουμε ότι το άλογο, όπως άλλωστε και ο κάθε ζωντανός οργανισμός, έχει την ικανότητα να θεραπεύει τον εαυτό του και να αναδομείται εφόσον βέβαια το περιβάλλον είναι ευνοϊκό και επιτρέπει κάτι τέτοιο. 

Τι σημαίνει αυτό για την αντιμετώπιση της κατάστασης που ορίζεται ως navicular disease? Πρώτα πρέπει να καταλάβουμε πως, το να φτάσουμε στο σημείο να ορίσουμε μια ασθένεια, όπως συμβαίνει στην καθιερωμένη κτηνιατρική, έχουμε στενέψει τον ‘οπτικό’ μας ορίζοντα και απλά αντιδρούμε. Νέες έρευνες μας παρέχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι υπάρχουν πολλές αιτίες για την χωλότητα που σχετίζεται με αυτήν την ασθένεια, άρα λογικό είναι ότι μια σειρά γεγονότων μας οδήγησαν στην κατάσταση που παρατηρείται.

Πιέσεις από αλλαγές στην φυσιολογική κίνηση της άρθρωσης μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονές. Ποια όμως είναι η φυσιολογική κίνηση της άρθρωσης;

Για να το απαντήσει κάποιος αυτό πρέπει να ακολουθεί ένα μοντέλο. Το μοντέλο που ασπάζομαι είναι αυτό που περιγράφει τον μηχανισμό της εσωτερικής καμπύλης, την κίνηση και την λειτουργία της (του KC LaPierre)
 
Mηχανισμός της εσωτερικής καμπύλης

Internal Arch ApparatusΟ μηχανισμός της εσωτερικής καμπύλης είναι υπεύθυνος για την διαχείριση και την απόσβεση της ενέργειας στο εσωτερικό της οπλής. Η εσωτερική καμπύλη αποτελείται από την τρίτη φάλαγγα, το σησαμοειδές οστούν της τρίτης φάλαγγας, όλους τους σύνδεσμους και συνδετικούς ιστούς τις μεσοφαλαγγικής διάρθρωσης, τους πλάγιους χόνδρους και το δακτυλικό υπόθεμα. Με λίγα λόγια, ο μηχανισμός της εσωτερικής καμπύλης αποτελείται από όλες τις δομές της οπλής εκτός από το εξωτερικό, κεράτινο τμήμα της. Αναγνωρίζουμε στην Εφαρμοσμένη ποδολογία ιπποειδών ότι η η σωστή λειτουργία της οπλής υφίσταται όταν όλες οι δομές λειτουργούν αρμονικά ώστε η απόδοση να είναι η αναμενόμενη. Εφόσον το navicular apparatus είναι εντός των δομών που περιγράφω, ο πόνος που εμφανίζεται έχει να κάνει με την δυσλειτουργία ή την απώλεια υγείας, κάποιας δομής μέσα στον μηχανισμό της εσωτερικής καμπύλης.

Ένα βήμα παρακάτω τώρα, είναι δεδομένο πως το χόριο της εσωτερικής καμπύλης παράγει την οπλή. Συχνά ακούγεται πως το εξωτερικό της οπλής είναι ένα αντικατόπτρισμα του εσωτερικού της. Ακολουθώντας μια τέτοια λογική είναι προφανές πως δεν μπορεί να υπάρξει βελτίωση. Εμείς ακολουθούμε την λογική: όλα τα εσωτερικά είναι αντικατόπτρισμα των εξωτερικών δομών. Με την γνώση του ότι η μορφή των εσωτερικών δομών είναι αποτέλεσμα από εξωτερικές πιέσεις παίρνουμε την υγεία τους στα χέρια μας! 

Η πάθηση navicular disease (χωλότητα προερχόμενη από παραμόρφωση του οστού) είναι ορατή μετά από μια μεγάλη σειρά επαναλαμβανόμενων γεγονότων. Σε αυτή την σειρά το πρώτο που δέχεται αλλαγή είναι ο μαλακός ιστός σε ανταπόκριση μίας περιβαλλοντολογικής αλλαγής (αλλαγή στο ‘στήσιμο’, αύξηση δονήσεων, τριβή η πίεση). Το δεύτερο που εμφανίζει αλλαγή είναι η κεράτινη μάζα. Πριν να γίνει εμφανής η οποιαδήποτε αλλαγή σε οστό, η οπλή θα δείξει παραμόρφωση (flare, υπερβολική τριβή η υπερβολικό μήκος). Καθώς το άλογο αντιδρά στον πόνο αλλάζει το τρόπο που πατάει (φορτώνει την οπλή) και η παραμόρφωση εμφανίζεται. Μπορεί να είναι ελάχιστη αλλά θα εμφανιστεί!     

Πώς αντιμετωπίζεται;

Συμβατικά, είτε η διάγνωση είναι νόσος είτε είναι σύνδρομο, οι περισσότεροι κτηνίατροι θα συστήσουν διορθωτικό πετάλωμα. Αυτό συνήθως σημαίνει egg-bar shoe (που λένε ότι υποστηρίζει την πτέρνα) μαζί με ένα rolled η rocker toe και wedge pad (σφήνα) όπου τυχόν η οπλή χρειάζεται αλλαγή γωνίας. Τέλος βάζουν και διάφορα υλικά για την απορρόφηση κραδασμών. Το διορθωτικό πετάλωμα, ανεξαρτήτως από το τι πέταλο θα χρησιμοποιηθεί, εξαρτάται από την γωνία της μετακάρπιας κλείδωσης. Αν το άλογο ήδη έχει καλή γωνία, λίγο θα επιτευχθεί από το πετάλωμα στην προχωρημένη φάση του navicular. 

Επιπλέον, οι κτηνίατροι ενδέχεται να συστήσουν μη στεροειδή αντί-φλεγμονώδη φάρμακα για τον πόνο, καθώς και φαινυλοβουταζόνη (Bute). Επίσης, συνταγογραφούνται φάρμακα για να αυξήσουν την αιμάτωση. Ως τελευταία λύση, ο κτηνίατρός σας μπορεί να εκτελέσει μια χειρουργική διαδικασία που είναι γνωστή ως neurectomy. Η διαδικασία αυτή κόβει το νεύρο που στο πίσω μέρος του ποδιού, αλλά τα αποτελέσματα είναι συχνά μόνο προσωρινά.


Πώς διαφέρει η Εφαρμοσμένη ποδολογία ιπποειδών;

Internal Arch FunctionΌταν αντιμετωπίζουμε ένα άλογο με navicular είναι επιτακτική ανάγκη να αξιολογήσουμε την δομή του ποδιού. Εφόσον διαφωνούμε με την συμβατική εξωτερική αξιολόγηση του ποδιού (βασισμένη σε μοίρες κλπ) αξιολογούμε το πόδι με το κύριο μέλημα μας την εσωτερική καμπύλη. Ο πόνος navicular προκύπτει από την απώλεια αυτών των δομών που βοηθούν στη διατήρηση της σωστής λειτουργίας του συνδέσμου της τρίτης φάλαγγας και την τοποθέτηση της μέσα στην οπλή ως προς την κλείδωση και του όλου άκρου. Αυτές οι δομές είναι οι σύνδεσμοι και τένοντες του σησαμοειδούς οστού αλλά και οι πλάγιοι χόνδροι και το δακτυλικό υπόθεμα.

Συμβατικά (στο πετάλωμα), το κύριο μέλημα είναι η πίεση που ασκεί ο τένοντας του εν το βάθη καμπτήρα των φαλάγγων στα κολπώματα του σησαμοειδούς ορογόνου θυλάκου. Προσπαθούν να μειώσουν την  πίεση αυτή μειώνοντας το break-over η αυξάνοντας την γωνία της οπλής. Εμείς επικεντρώνουμε την προσοχή μας στην τοποθέτηση των πτερνών και την επίπτωση που έχουν στην κίνηση της άρθρωσης και την αιμάτωση της οπλής. Πού είναι η πτέρνες σε σχέση με το κέντρο της περιστροφής της άρθρωσης; Κανένα πέταλο δεν μπορεί να αλλάξει αυτή την σχέση/απόσταση αλλά σίγουρα αλλάζει τις πιέσεις που ασκούνται πάνω στην άρθρωση! Αυτό μπορεί να μειώσει προσωρινά τον πόνο αλλά σπάνια θα σταματήσει την εξέλιξη της νόσου.

Η συμβατική προσέγγιση αγνοεί τη σημασία της Εσωτερικής Καμπύλης και τον ρόλο της στην διαχείριση ενέργειας της οπλής. Πρέπει να κοιτάξουμε το σύνολο εάν θέλουμε να πετύχουμε. Με το να κόψουμε της πτέρνες ή απλά να μειώσουμε το break-over δεν αντιμετωπίζουμε την υποκείμενη αιτία του πόνου – την απώλεια της δομής προκαλώντας αδικαιολόγητη πίεση στις υποστηρικτικές δομές της άρθρωσης.   

Παρέχουμε σωστό ερέθισμα στις δομές. Αυτό με την σειρά του θα αποτρέψει τις μεγάλες πιέσεις και θα βελτιώσει τις δομές λιγοστεύοντας τον πόνο και επαναφέροντας σωστή λειτουργία. Η διαχείριση του πόνου είναι αναγκαία σε αυτή την περίοδο. Μπορεί να επιτευχθεί ομοιοπαθητικά και χρησιμοποιώντας ειδικά ‘μαξιλαράκια’ για αυτή την εφαρμογή. 

1. Pool RR, Meagher DM, Stover SM, Pathophysiology of navicular disease, Vet Clin North Am Equine Pract 1989; 5: 109-129
2. Ross MW, Dyson SJ, Lameness in the Horse, Philadelphia, 2003 Saunders
3. Leach DH, Treatment and pathogenesis of navicular disease in horses, Equine Vet J 1993; 57: 415-421
4. Thompson KN, Rooney JR, et al, Considerations on the pathogenesis of navicular disease, J Equine Vet Sci 1991; 11: 4-8
5. La Pierre, KC, The Chosen Road, Achieving High Performance Through Applied Equine Podiatry, Dover, Naked Greyhound Press, 2003

 

οπλή

Μετάβαση από πέταλα σε shoeless

George
15965343_10154506730652946_8026710335968592126_n
Photo courtesy: Charlotte Lavertu

Όλο και περισσότεροι ιδιοκτήτες αλόγων στρέφονται μακριά από το παραδοσιακό πέταλο (στο εξωτερικό) έτσι ώστε να βελτιωθεί η υγεία και μακροζωία του αλόγου τους. Μια επιτυχημένη μετάβαση από πέταλα σε shoeless, ωστόσο, βασίζεται σε γνώση και συγκεκριμένες παραμέτρους ώστε το άλογο, μετά από μια περίοδο μετάβασης, να μπορεί να διανύσει οποιοδήποτε έδαφος χωρίς προβλήματα.

Για τα περισσότερα άλογα, η μετάβαση από πέταλα σε shoeless σημαίνει κάποιο ποσό στρες και δυσφορία. Όχι μόνο πρέπει να συνηθίσουν σε ένα νέο τρόπο κίνησης, πρέπει επίσης να συνηθίσουν τις αλλαγές στο σχήμα της οπλής. Η δυσφορία ή και ή χωλότητα κατά την περίοδο μετά την αφαίρεση των πετάλων ΔΕΝ οφείλετε στην υπερβολική φθορά της οπλής. Με τις λίγες ώρες της καθημερινής άσκησης που έχουν τα περισσότερα άλογα, σε μαλακό έδαφος, αυτό δεν είναι κίνδυνος.

Ο λόγος που υπάρχουν προβλήματα μετά την αφαίρεση των πετάλων είναι η παραμορφωμένη οπλή. Η επούλωση της ώστε να επανέλθει στο φυσικό της σχήμα μετά από τόσο καιρό που βρίσκεται σε ένα αφύσικο περιβάλλον (αυτό του πετάλου) θέλει χρόνο.

Πριν από διακόσια χρόνια ο Άγγλος κτηνίατρος Bracey Clark ήδη είχε δηλώσει ότι μια οπλή, μετά από μόλις ένα μόνο έτος πεταλώματος, παραμορφώνεται, δηλ. συρρικνώνεται.

Πόση παραμόρφωση δέχεται η πεταλωμένη οπλή εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Μεταξύ αυτών είναι: πόσο καιρό το άλογο ήταν πεταλωμένο, τι τύπος πέταλου χρησιμοποιήθηκε και σε τι διαστήματα το άλογο πεταλωνόταν, το είδος της εργασίας που έκανε ως τώρα, και εάν, ως νεαρό άλογο πριν από την πρώτη πετάλωση του, είχε καλές δομές και σε τι κατάσταση ήταν οι οπλές του.

Ωστόσο, ακόμη και shoeless μπορεί μια οπλή, λόγω λανθασμένης συντήρησης, έλλειψη άσκησης η έλλειψη ποικιλίας σε εδάφη που περπατάει και ασκείται, να παρουσιάσει προβλήματα, χωρίς ποτέ να μεταβληθεί σημαντικά από την κανονική της μορφή. Σε μια παραμορφωμένη οπλή, ο μηχανισμός απορρόφησης κραδασμών δεν μπορεί να λειτουργήσει όπως πρέπει. Χωρίς πέταλα το άλογο αισθάνεται σαφώς πιο γρήγορα την ενόχληση από την πίεση ή μόλυνση, και ως εκ τούτου υπάρχει χωλότητα, ειδικά σε πετρώδες έδαφος. Οι παραμορφωμένες οπλές πρέπει να επουλωθούν άμεσα. Το άλογο ώστε να κινείται χωρίς πόνο χρειάζεται υγιείς οπλές που να αντέχουν στις πιέσεις που ζητούνται από αυτές.

Η παραμορφωμένη οπλή όμως δεν επουλώνει από μόνη της, μόνο και μόνο επειδή αφαιρούμε το πέταλο! Ακόμα και οι μπότες δεν είναι η απάντηση σε μια τέτοια περίπτωση: με αυτές, ένα άλογο με παραμορφωμένες, οπλές μπορεί να περπατήσει αρκετά καλά για χρόνια, χωρίς καμία βελτίωση στις οπλές του.

Μετά την αφαίρεση των πετάλων, είναι σημαντικό για τις παραμορφωμένες οπλές να περιποιούνται  επαγγελματικά (από κάποιον που καταλαβαίνει τις εσωτερικές δομές) έως και μία φορά την εβδομάδα, ώστε η οπλή να επανέλθει  στη φυσική της κατάσταση/σχήμα. Αυτή η διαδικασία αναμόρφωσης, όπως είναι αυτονόητο συνδέεται ίσως, με κάποιου είδους φλεγμονή και πόνο, που μπορεί να πάρει εβδομάδες ή μήνες, και για τις σοβαρά παραμορφωμένες οπλές ακόμα και ένα έτος ή περισσότερο. Η μεταβατική περίοδος σημαίνει αποχή για τον αναβάτη κάτι που δεν είναι εύκολο. Πρέπει το άλογο να πάρει τον χρόνο του. Δεν είναι ρεαλιστικό να ζητήσεις την ίδια απόδοση κατά τη διάρκεια της περιόδου μετάβασης από το άλογο. Όποιος δεν είναι έτοιμος να λάβει όλα αυτά τα πράγματα υπόψη καλό θα ήταν να μην επιχειρήσει τη μετάβαση σε shoeless.

Επιπλέον, η επιτυχία μπορεί να αναμένεται μόνο όταν, την ίδια στιγμή, οι συνθήκες διαβίωσης του αλόγου είναι βέλτιστες και παρέχουμε στο ζώο μας ένα πιο φυσικό τρόπο ζωής.

οπλή

Επιστρέφοντας σε ένα πιο φυσικό τροπο ζωής

George
15589520_10154434403742946_289837165019432486_n
Photo courtesy: Charlotte Lavertu

Τα περισσότερα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν τα άλογα στις οπλές (και όχι μόνο) είναι επειδή ο άνθρωπος παρεμβαίνει και αλλάζει τον τρόπο ζωής τους από το φυσικό περιβάλλον του βουνού, πεδιάδας κλπ στο αφύσικο. Αυτό που επιτρέπει σε εμάς να τα έχουμε κοντά μας και να απολαμβάνουμε μαζί τους τα διάφορα αθλήματα και για κάποιους άλλους ακόμα, μόνο την παρέα και το δέος που νιώθει κανείς παρακολουθώντας τα. Τα περισσότερα από αυτά τα προβλήματα μπορούν να εξαφανιστούν απλά αφαιρώντας το αίτιο και επιστρέφοντας σε ένα πιο φυσικό τρόπο ζωής.

Έχει επαληθευτεί πολλές φορές πως η επιστροφή σε ένα πιο φυσικό τρόπο ζωής και με σωστό εξονυχισμό μπορεί η οπλή του αλόγου να γιατρευτεί από σχεδόν όλα τα προβλήματα, ακόμη και από αυτά που κάποτε θεωρούνταν ανίατα.

Ιδιοκτήτες αλόγων που προσφέρουν στα ζώα τους αυτή την ευκαιρία να βρίσκονται σε ένα περιβάλλον όσο πιο κοντά γίνετε στην φύση τους δεν παραπονιούνται για οπλές χαμηλής ποιότητας η που φθείρονται εύκολα και μπορούν να πάρουν μέρος σε όλα τα ιππικά αθλήματα.

Με αλλά λόγια, όταν ένα άλογο μπορεί να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του ιδιοκτήτη μόνο όταν είναι πεταλωμένο και όχι όταν είναι shoeless, αυτό είναι ένας δείκτης ότι το περιβάλλον που ζει το άλογο δεν είναι σωστό, η ακόμα και επιβλαβές προς αυτό • Μπορεί το άλογο να μην είναι υγιές • Η μπορεί οι απαιτήσεις από το άλογο (και τις οπλές του) να είναι υπερβολικές.

‘Αθεράπευτα’ άλογα (από τις κλασικές μεθόδους) πολύ συχνά θεραπεύονται και δουλεύουν χωρίς κανένα πρόβλημα σε όλα τα αθλήματα. Σε όλο τον κόσμο πλέον ιδιοκτήτες αλόγων που τα έχουν shoeless περπατάνε σε όλους του τύπους εδάφους και παίρνουν μέρος σε όλα τα αθλήματα από απλές βόλτες, dressage, υπερπήδηση εμποδίων η ακόμα και αγώνες αντοχής.

Κλειδιά επιτυχίας:

  • Αρκετός χώρος για να κινείται το άλογο μαζί με άλλα άλογα για συντροφιά.
  • Ελευθερία επιλογής (του αλόγου) αν θέλει να προστατευτεί η όχι από τον καιρό.
  • Πλούσια σε ποικιλία τροφή, πρόσβαση προς αυτήν όλη μέρα ταΐζοντας επί εδάφους.

 

οπλή

Τι πρέπει να βλέπουμε σε μια υγιή οπλή. (Μορφολογία, Λειτουργείες)

George

 

shoelessSite
Photo courtesy: KC La Pierre

 

Χελιδόνα 
Το φάρδος της χελιδόνας πρέπει να είναι 50 – 60 %  σε σχέση με το μήκος της, με αρκετό όγκο, χωρίς ίχνη σήψης. Το σχήμα της κεντρικής αύλακας πρέπει να έχει κοιλότητα της οποίας το σχήμα να μοιάζει με αποτύπωμα αντίχειρα.

Η χελιδόνα αποτελεί σημαντικό μέσο μεταφοράς των εξωτερικών ερεθισμάτων προς τα εσωτερικά μέρη της οπλής και την εσωτερική καμπύλη*. Επιπλέον, απομονώνει το ουραίο τμήμα της οπλής προστατεύοντας το προσόπλιο από στρεβλώσεις, προσφέροντας επίσης πρόσφυση.

Πέλμα
Το πέλμα πρέπει να φέρει κοιλότητα και πάχος, χωρίς ίχνη απολέπισης η ‘ψεύτικου’ πέλματος.

Ρόλος της είναι να προσφέρει προστασία στο εσωτερικό στρώμα δέρματος, να υποστηρίζει τα οστά και την εσωτερική καμπύλη*.

Πτέρνες
Οι πτέρνες πρέπει να βρίσκονται πίσω, στην ίδια ευθεία με το φαρδύτερο μέρος της χελιδόνας. Πρέπει να υπάρχει παλαμιαία/πελματιαία επιφάνεια πρόσφυσης. Δεδομένου ότι η κεράτινη στιβάδα του τοιχώματος της οπλής αποτελείται από τρεις υποστιβάδες, την εξωτερική, την μέση και την εσωτερική, στις πτέρνες είναι επιθυμητό το ποσοστό της μέσης στιβάδας (stratum medium) να είναι μεγαλύτερο από αυτό της εξωτερικής στιβάδας (stratum externum).

Οι πτέρνες όχι μόνο απορροφούν αλλά και χρησιμοποιούν την ενέργεια που παράγεται από την αρχική επαφή της οπλής με το έδαφος.

Ράβδοι
Οι ράβδοι πρέπει να είναι ευθείς, με περίπου ίση αναλογία μέσης/εξωτερικής στιβάδας και να έχουν καλή σύνδεση με τις πτέρνες.

Δρουν ως πρόσθετη στήριξη στην οπλή. Στρεβλώνουν και χρησιμοποιούν την παραγόμενη ενέργεια του βηματισμού. 

Τοίχωμα
Εξωτερικό Τοίχωμα – αποτελείται από σκληρή εξωτερική στιβάδα, με λεία και ευθύγραμμη επιφάνεια δίχως ρωγμές.

Προστατεύει και λειτουργεί ως ελατήριο αποθηκεύοντας και απελευθερώνοντας ενέργεια. 

Εσωτερικό Τοίχωμα – αποτελείται από μέση στιβάδα (stratum medium), με λεία και ευθύγραμμη επιφάνεια, χωρίς ρωγμές και μολύνσεις.

Το εσωτερικό τοίχωμα πρέπει να είναι εύκαμπτο με υψηλή περιεκτικότητα σε υγρασία. Δρα ως ενδιάμεσος, απορροφώντας στρεβλώσεις/κραδασμούς πριν φτάσουν στο χόριο.

Προσόπλιο
Το προσόπλιο πρέπει ναι έχει ισχυρή συναρμογή μεταξύ της μέσης και εξωτερικής στιβάδας, με λεία και ευθύγραμμη επιφάνεια, χωρίς ρωγμές και μολύνσεις.

Το προσόπλιο προστατεύει το εξωτερικό και εσωτερικό τοίχωμα από εξωτερικούς παράγοντες (υγρασία – ξηρασία) ώστε να ολοκληρωθεί η σωστή συναρμογή μεταξύ τους.

Πλάγιοι Χόνδροι
Οι πλάγιοι χόνδροι πρέπει να είναι ογκώδεις, σφιχτοί και στρογγυλεμένοι.

Όταν οι πτέρνες έρχονται σε επαφή με το έδαφος και κατά συνέπεια η οπλή στρεβλώνει, δημιουργούνται πιέσεις. Βασική λειτουργία των πλάγιων χόνδρων είναι να απορροφούν και να απελευθερώνουν την ενέργεια που προκαλείται από τις πιέσεις αυτές. Το χόριο και η εσωτερική καμπύλη* λαμβάνουν ερεθίσματα κατόπιν των πιέσεων αυτών και ενεργοποιούνται. 

*Εσωτερική καμπύλη αποτελείται από την τρίτη φάλαγγα, το σησαμοειδές οστούν της τρίτης φάλαγγας, όλους τους σύνδεσμους και συνδετικούς ιστούς τις μεσοφαλαγγικής διάρθρωσης, τους πλάγιους χόνδρους και το δακτυλικό υπόθεμα.