Μια νέα προσέγγιση στη θεραπεία navicular (από τον KC Lapierre)
Στην, όχι και τόσο συμβατική, Εφαρμοσμένη ποδολογία ιπποειδών σπάνια χρησιμοποιούμε την φράση “navicular disease”. Έχοντας μια πιο ολιστική προσέγγιση λαμβάνουμε υπ’όψιν διάφορες αρχές, θεωρήματα και φιλοσοφίες που αφορούν στην οπλή. Βασική αρχή είναι: (Δ+Λ=Α) Δομή και Λειτουργία μας δίνουν Απόδοση. Επίσης, γνωρίζουμε ότι το άλογο, όπως άλλωστε και ο κάθε ζωντανός οργανισμός, έχει την ικανότητα να θεραπεύει τον εαυτό του και να αναδομείται εφόσον βέβαια το περιβάλλον είναι ευνοϊκό και επιτρέπει κάτι τέτοιο.
Τι σημαίνει αυτό για την αντιμετώπιση της κατάστασης που ορίζεται ως navicular disease? Πρώτα πρέπει να καταλάβουμε πως, το να φτάσουμε στο σημείο να ορίσουμε μια ασθένεια, όπως συμβαίνει στην καθιερωμένη κτηνιατρική, έχουμε στενέψει τον ‘οπτικό’ μας ορίζοντα και απλά αντιδρούμε. Νέες έρευνες μας παρέχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι υπάρχουν πολλές αιτίες για την χωλότητα που σχετίζεται με αυτήν την ασθένεια, άρα λογικό είναι ότι μια σειρά γεγονότων μας οδήγησαν στην κατάσταση που παρατηρείται.
Πιέσεις από αλλαγές στην φυσιολογική κίνηση της άρθρωσης μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονές. Ποια όμως είναι η φυσιολογική κίνηση της άρθρωσης;
Για να το απαντήσει κάποιος αυτό πρέπει να ακολουθεί ένα μοντέλο. Το μοντέλο που ασπάζομαι είναι αυτό που περιγράφει τον μηχανισμό της εσωτερικής καμπύλης, την κίνηση και την λειτουργία της (του KC LaPierre)
Mηχανισμός της εσωτερικής καμπύλης
Ο μηχανισμός της εσωτερικής καμπύλης είναι υπεύθυνος για την διαχείριση και την απόσβεση της ενέργειας στο εσωτερικό της οπλής. Η εσωτερική καμπύλη αποτελείται από την τρίτη φάλαγγα, το σησαμοειδές οστούν της τρίτης φάλαγγας, όλους τους σύνδεσμους και συνδετικούς ιστούς τις μεσοφαλαγγικής διάρθρωσης, τους πλάγιους χόνδρους και το δακτυλικό υπόθεμα. Με λίγα λόγια, ο μηχανισμός της εσωτερικής καμπύλης αποτελείται από όλες τις δομές της οπλής εκτός από το εξωτερικό, κεράτινο τμήμα της. Αναγνωρίζουμε στην Εφαρμοσμένη ποδολογία ιπποειδών ότι η η σωστή λειτουργία της οπλής υφίσταται όταν όλες οι δομές λειτουργούν αρμονικά ώστε η απόδοση να είναι η αναμενόμενη. Εφόσον το navicular apparatus είναι εντός των δομών που περιγράφω, ο πόνος που εμφανίζεται έχει να κάνει με την δυσλειτουργία ή την απώλεια υγείας, κάποιας δομής μέσα στον μηχανισμό της εσωτερικής καμπύλης.
Ένα βήμα παρακάτω τώρα, είναι δεδομένο πως το χόριο της εσωτερικής καμπύλης παράγει την οπλή. Συχνά ακούγεται πως το εξωτερικό της οπλής είναι ένα αντικατόπτρισμα του εσωτερικού της. Ακολουθώντας μια τέτοια λογική είναι προφανές πως δεν μπορεί να υπάρξει βελτίωση. Εμείς ακολουθούμε την λογική: όλα τα εσωτερικά είναι αντικατόπτρισμα των εξωτερικών δομών. Με την γνώση του ότι η μορφή των εσωτερικών δομών είναι αποτέλεσμα από εξωτερικές πιέσεις παίρνουμε την υγεία τους στα χέρια μας!
Η πάθηση navicular disease (χωλότητα προερχόμενη από παραμόρφωση του οστού) είναι ορατή μετά από μια μεγάλη σειρά επαναλαμβανόμενων γεγονότων. Σε αυτή την σειρά το πρώτο που δέχεται αλλαγή είναι ο μαλακός ιστός σε ανταπόκριση μίας περιβαλλοντολογικής αλλαγής (αλλαγή στο ‘στήσιμο’, αύξηση δονήσεων, τριβή η πίεση). Το δεύτερο που εμφανίζει αλλαγή είναι η κεράτινη μάζα. Πριν να γίνει εμφανής η οποιαδήποτε αλλαγή σε οστό, η οπλή θα δείξει παραμόρφωση (flare, υπερβολική τριβή η υπερβολικό μήκος). Καθώς το άλογο αντιδρά στον πόνο αλλάζει το τρόπο που πατάει (φορτώνει την οπλή) και η παραμόρφωση εμφανίζεται. Μπορεί να είναι ελάχιστη αλλά θα εμφανιστεί!
Πώς αντιμετωπίζεται;
Συμβατικά, είτε η διάγνωση είναι νόσος είτε είναι σύνδρομο, οι περισσότεροι κτηνίατροι θα συστήσουν διορθωτικό πετάλωμα. Αυτό συνήθως σημαίνει egg-bar shoe (που λένε ότι υποστηρίζει την πτέρνα) μαζί με ένα rolled η rocker toe και wedge pad (σφήνα) όπου τυχόν η οπλή χρειάζεται αλλαγή γωνίας. Τέλος βάζουν και διάφορα υλικά για την απορρόφηση κραδασμών. Το διορθωτικό πετάλωμα, ανεξαρτήτως από το τι πέταλο θα χρησιμοποιηθεί, εξαρτάται από την γωνία της μετακάρπιας κλείδωσης. Αν το άλογο ήδη έχει καλή γωνία, λίγο θα επιτευχθεί από το πετάλωμα στην προχωρημένη φάση του navicular.
Επιπλέον, οι κτηνίατροι ενδέχεται να συστήσουν μη στεροειδή αντί-φλεγμονώδη φάρμακα για τον πόνο, καθώς και φαινυλοβουταζόνη (Bute). Επίσης, συνταγογραφούνται φάρμακα για να αυξήσουν την αιμάτωση. Ως τελευταία λύση, ο κτηνίατρός σας μπορεί να εκτελέσει μια χειρουργική διαδικασία που είναι γνωστή ως neurectomy. Η διαδικασία αυτή κόβει το νεύρο που στο πίσω μέρος του ποδιού, αλλά τα αποτελέσματα είναι συχνά μόνο προσωρινά.
Πώς διαφέρει η Εφαρμοσμένη ποδολογία ιπποειδών;
Όταν αντιμετωπίζουμε ένα άλογο με navicular είναι επιτακτική ανάγκη να αξιολογήσουμε την δομή του ποδιού. Εφόσον διαφωνούμε με την συμβατική εξωτερική αξιολόγηση του ποδιού (βασισμένη σε μοίρες κλπ) αξιολογούμε το πόδι με το κύριο μέλημα μας την εσωτερική καμπύλη. Ο πόνος navicular προκύπτει από την απώλεια αυτών των δομών που βοηθούν στη διατήρηση της σωστής λειτουργίας του συνδέσμου της τρίτης φάλαγγας και την τοποθέτηση της μέσα στην οπλή ως προς την κλείδωση και του όλου άκρου. Αυτές οι δομές είναι οι σύνδεσμοι και τένοντες του σησαμοειδούς οστού αλλά και οι πλάγιοι χόνδροι και το δακτυλικό υπόθεμα.
Συμβατικά (στο πετάλωμα), το κύριο μέλημα είναι η πίεση που ασκεί ο τένοντας του εν το βάθη καμπτήρα των φαλάγγων στα κολπώματα του σησαμοειδούς ορογόνου θυλάκου. Προσπαθούν να μειώσουν την πίεση αυτή μειώνοντας το break-over η αυξάνοντας την γωνία της οπλής. Εμείς επικεντρώνουμε την προσοχή μας στην τοποθέτηση των πτερνών και την επίπτωση που έχουν στην κίνηση της άρθρωσης και την αιμάτωση της οπλής. Πού είναι η πτέρνες σε σχέση με το κέντρο της περιστροφής της άρθρωσης; Κανένα πέταλο δεν μπορεί να αλλάξει αυτή την σχέση/απόσταση αλλά σίγουρα αλλάζει τις πιέσεις που ασκούνται πάνω στην άρθρωση! Αυτό μπορεί να μειώσει προσωρινά τον πόνο αλλά σπάνια θα σταματήσει την εξέλιξη της νόσου.
Η συμβατική προσέγγιση αγνοεί τη σημασία της Εσωτερικής Καμπύλης και τον ρόλο της στην διαχείριση ενέργειας της οπλής. Πρέπει να κοιτάξουμε το σύνολο εάν θέλουμε να πετύχουμε. Με το να κόψουμε της πτέρνες ή απλά να μειώσουμε το break-over δεν αντιμετωπίζουμε την υποκείμενη αιτία του πόνου – την απώλεια της δομής προκαλώντας αδικαιολόγητη πίεση στις υποστηρικτικές δομές της άρθρωσης.
Παρέχουμε σωστό ερέθισμα στις δομές. Αυτό με την σειρά του θα αποτρέψει τις μεγάλες πιέσεις και θα βελτιώσει τις δομές λιγοστεύοντας τον πόνο και επαναφέροντας σωστή λειτουργία. Η διαχείριση του πόνου είναι αναγκαία σε αυτή την περίοδο. Μπορεί να επιτευχθεί ομοιοπαθητικά και χρησιμοποιώντας ειδικά ‘μαξιλαράκια’ για αυτή την εφαρμογή.
1. Pool RR, Meagher DM, Stover SM, Pathophysiology of navicular disease, Vet Clin North Am Equine Pract 1989; 5: 109-129
2. Ross MW, Dyson SJ, Lameness in the Horse, Philadelphia, 2003 Saunders
3. Leach DH, Treatment and pathogenesis of navicular disease in horses, Equine Vet J 1993; 57: 415-421
4. Thompson KN, Rooney JR, et al, Considerations on the pathogenesis of navicular disease, J Equine Vet Sci 1991; 11: 4-8
5. La Pierre, KC, The Chosen Road, Achieving High Performance Through Applied Equine Podiatry, Dover, Naked Greyhound Press, 2003
equinepodiatry.gr 